De toekomst van AML in Europa: wat meldingsplichtige instellingen moeten weten

Europa staat aan de vooravond van de grootste anti-witwashervorming tot nu toe. Met de komst van de European Anti-Money Laundering Authority (AMLA) verandert niet alleen de manier waarop toezicht wordt georganiseerd, maar ook wat er van meldingsplichtige instellingen wordt verwacht. De impact hiervan wordt duidelijk bevestigd in de publicatie The Future of Anti-Money Laundering in the European Union (november 2025) van de Economic Governance and EMU Scrutiny Unit van het Europees Parlement. Die briefing analyseerde de oprichting van de European Anti-Money Laundering Authority (AMLA) binnen het AML/CFT-kader van 2024 en de gevolgen hiervan voor meldingsplichtige instellingen in de Europese Unie.

Waarom AMLA belangrijk is

Witwassen en terrorismefinanciering zijn concrete risico’s. Volgens de UNODC wordt jaarlijks tot 5 procent van het wereldwijde bbp witgewassen. Binnen de EU is 70 procent van de criminele netwerken afhankelijk van witwassen om illegale opbrengsten te verhullen. Schandalen zoals bij Danske Bank, Swedbank en Pilatus Bank laten zien hoe versnipperd toezicht het vertrouwen in het financiële systeem kan ondermijnen.

Maar het probleem is allesbehalve verleden tijd. Tussen maart 2024 en maart 2025 legden Europese toezichthouders meer dan 36 miljoen euro aan boetes op in ongeveer dertig handhavingszaken, vooral gericht op betaaldienstverleners (PSP’s) en instellingen voor elektronisch geld (EMI’s). Deze zaken brachten structurele tekortkomingen aan het licht in klantonderzoek, governance en transactiemonitoring.

Het SOCTA 2025-rapport van Europol waarschuwde bovendien dat criminele netwerken steeds vaker gebruikmaken van cryptovaluta en gedecentraliseerde financiering (DeFi), waardoor parallelle financiële systemen ontstaan die de economische stabiliteit onder druk zetten. Ondertussen schatte Nasdaq Verafin dat er in 2024 zo’n 750 miljard dollar aan illegale middelen door Europa stroomde, waarbij een kwart grensoverschrijdend was.

Deze schandalen en rapporten benadrukken waarom de oprichting van AMLA zo cruciaal is. Versnipperd toezicht is geen houdbare optie meer in een financieel systeem dat digitaal, grensloos en kwetsbaar is voor misbruik.

Lees ook: Voorbereiden voor de AMLA: In vier stappen naar een waterdicht AML-framework

Uitdagingen voor toezichthouders en meldingsplichtige instellingen

Het nieuwe kader introduceert uniforme verplichtingen onder de Anti-Money Laundering Regulation (AMLR), institutionele coördinatie via de zesde anti-witwasrichtlijn (AMLD6) en gecentraliseerd toezicht door AMLA. Voor meldingsplichtige instellingen betekent dit:

• Strenger klantonderzoek: klantverificatie, transparantie van uiteindelijk belanghebbenden en extra controles bij hoog risico transacties.
• Limieten op contante betalingen: een EU-brede bovengrens van 10.000 euro om anonimiteit te beperken.
• Toezicht op digitale financiering: cryptodienstverleners (CASP’s) en DeFi-platforms vallen nu duidelijk binnen de reikwijdte.
• Grensoverschrijdende informatie-uitwisseling: nationale Financial Intelligence Units (FIU’s) moeten nauwer samenwerken, ondersteund door AMLA.

Sectorafhankelijke impact

De hervormingen raken verschillende meldingsplichtige partijen op verschillende manieren:

• Banken en verzekeraars: al sterk gereguleerd, maar nu gebonden aan geharmoniseerde EU-normen die nationale verschillen verminderen.
• Betaaldienstverleners en fintechs: staan onder aangescherpt toezicht na recente boetes en moeten innovatie en compliance zorgvuldig in balans houden, zodat instant payments en open banking geen deuren openen voor illegale geldstromen.
• Cryptodienstverleners (CASP’s): nieuw aangemerkt als meldingsplichtig onder AMLR, met strengere eisen rond klantonderzoek en monitoring.
• Niet-financiële meldingsplichtigen: makelaars, accountants, advocaten en zelfs voetbalclubs moeten zich aanpassen aan verplichtingen die misschien nieuw voelen, maar essentieel zijn om gaten te dichten.

Wereldwijde context

De EU-hervorming staat niet op zichzelf. Ze sluit aan op internationale standaarden van de Financial Action Task Force (FATF), die al langer transparantie in financiële transacties stimuleert. Door AMLA in de EU-governance te verankeren, positioneert de EU zich als wereldwijde leider op het gebied van financiële integriteit.

Wat nu: de route naar 2028

De invoering van AMLA verloopt in fases:

• 2028: AMLA wordt volledig operationeel met directe toezichtbevoegdheden over hoogrisico-instellingen.
• 2025: AMLA start zijn activiteiten in Frankfurt.
• 2027: Lidstaten moeten AMLD6 omzetten in nationale wetgeving.

Checklist voor meldingsplichtige instellingen

Meldingsplichtige instellingen kunnen zich als volgt voorbereiden:

1. Breng in kaart welke onderdelen van AMLR en AMLD6 voor jouw organisatie gelden.
2. Zorg dat klantgegevens en gegevens over UBO’s volledig en actueel zijn.
3. Automatiseer complianceprocessen zodat rapportages en monitoring schaalbaar worden.
4. Investeer in training voor teams in compliance, risk en operations.
5. Volg de guidance van AMLA en nationale toezichthouders actief.

De rol van betrouwbare data in AML-compliance

Bij Altares Dun & Bradstreet zien we compliance als een strategisch vraagstuk. We ondersteunen organisaties met betrouwbare data, analyses en inzichten om in dit nieuwe regelgevingslandschap te voldoen aan de verwachtingen. Onze wereldwijde bedrijfsstructuurdata maakt inzicht in uiteindelijk belanghebbenden mogelijk. Risicoscores en monitoringtools sluiten aan op de geharmoniseerde risicobenadering binnen de EU. Dankzij de Dun & Bradstreet Data Cloud krijgen organisaties beter zicht op grensoverschrijdende relaties en transacties. Geautomatiseerde workflows verlagen bovendien de operationele belasting en maken ruimte voor strategische groei. Bekijk hier onze compliance-oplossingen.

Lees ook: Welke data heb je nodig voor een effectief complianceproces?

Compliance als voordeel

De AML/CFT-hervorming draait niet alleen om het vermijden van boetes. Ze helpt organisaties vertrouwen op te bouwen in een markt waar transparantie steeds meer wordt gewaardeerd. Wie de veranderingen tijdig omarmt en werkt met betrouwbare data en technologie, voldoet niet alleen aan de regels maar versterkt ook zijn reputatie en weerbaarheid.