Op dinsdag 21 november 2023 vond de eerste editie van het Altares’ ESG Diner plaats in Rotterdam. Een inspirerende avond op een unieke plek; ’s werelds eerste publiek toegankelijke kunstdepot, Depot Boijmans van Beuningen. Te midden van kunst, gastronomische pracht en een verwelkomende sfeer, kregen drie experts het podium om vanuit diverse ESG-invalshoeken hun inzichten te delen. In deze blog kijken we terug op het evenement en delen we de betekenisvolle inzichten die deze prachtige avond hebben getekend.
Wie goed doet, goed ontmoet
De Corporate Social Responsibility Directive (CSRD) verplicht grote bedrijven om vanaf 2024/2025 verslag te doen van hun impact op mens en milieu. Deze richtlijn blijkt echter een aanzienlijke uitdaging voor bedrijven, die de regels als tijdrovend of zelfs onnodig ervaren en vaak niet over de benodigde kennis en data(bronnen) beschikken voor een effectieve implementatie. Een recent artikel in het FD bevestigt deze uitdaging: maar liefst een kwart van de Nederlandse bedrijven is nog niet voorbereid op deze verplichte duurzame rapportage.
Met het ESG Diner wilden we organisaties ondersteunen bij de voorbereiding op de aankomende richtlijn omtrent duurzaamheidsrapportage. Tijdens een avond die in het teken staat van Environmental, Social en Government (ESG), is de beleving niet compleet zonder de inspirerende (en passionele) leiding van de dagvoorzitter, Jeroen Smit, vooraanstaand onderzoeksjournalist en schrijver.
CSRD pragmatisch en datagedreven toepassen
ESG is een van de belangrijke onderwerpen die hoog op de agenda staat in bestuurskamers. De CSRD-richtlijn die in 2024 wordt geïntroduceerd, markeert slechts het begin van deze ontwikkeling. Voor veel organisaties roept dit tal van vragen op, zoals: welke gegevens hebben we nodig om aan de regelgeving te voldoen? Hoe ziet onze keten eruit, en waar begint en eindigt deze? Waar moet ik beginnen en hoe moet ik dit aanpakken? En nog veel meer.
Lees ook: Wat is ESG en waarom is het belangrijk?
Fred Conijn RA, auteur van het boek ‘Aan de slag met CSRD – Impact & Aanpak’, heeft een ESG-aanpak ontwikkeld waarin de vereisten op een logische manier zijn gegroepeerd. Hij trapte de avond af met de CSRD Kennis Quiz. Het doel hiervan was niet om onderscheid te maken in de hoeveelheid CSRD-kennis binnen bedrijven. Maar juist dat er geen noodzaak is om angstig te zijn bij het aanpakken van CSRD. Begin altijd vanuit de eigen organisatie. De dubbele materialiteitsbeoordeling bepaalt de scope, en het is vooral belangrijk om vooraf te bekijken welke data al beschikbaar is binnen het bedrijf.
Duurzaamheid als kern
Jenny Wassenaar, Chief Sustainability Officer (CSO) bij Trivium Packaging en tevens bestuurslid bij UN Global Compact, legt sterk de nadruk op het belang van zelfinzicht en persoonlijke verantwoordelijkheid. Volgens haar draait het om de concrete stappen die wij als individuen kunnen zetten in deze wereld. Maar deze stappen moeten wel de juiste zijn.
Met haar ‘waste challenge’ daagde ze bedrijven uit om kritisch na te denken over hun producten en verpakkingsmaterialen. Veel verpakkingsmaterialen, zoals stickers op flessen, bestaan uit meerdere lagen die moeilijk of niet te recyclen zijn. Wassenaar benadrukt het belang van bewuste productkeuzes in de waardeketen van een bedrijf. Het is niet alleen zaak dat producten passen binnen de bedrijfsvoering, maar het is ook waardevol om stil te staan bij de positieve impact die je kunt hebben op de wereld door kritisch te kijken naar de producten die je introduceert.
Met haar bekroonde duurzaamheidsinitiatieven bij Trivium laat ze zien hoe het mogelijk is om het voortouw te nemen in het streven naar een betere planeet. Wassenaar benadrukt dat duurzaamheid een centrale plaats moet innemen in een bedrijf, het moet een integraal onderdeel zijn van het bestuur. Alleen dan, zo stelt ze, maak je werkelijk een verschil. Het gaat om het leggen van een fundament voor wat je als bedrijf wilt bereiken, niet alleen voor het heden, maar ook met het oog op de toekomstige generaties.
Wassenaar moedigt bedrijven aan om targets te formuleren die relevant zijn voor degenen die eraan werken. Ze pleit voor het betrekken van medewerkers in het denkproces om duurzame initiatieven te ontwikkelen. Bovendien benadrukt ze dat het niet nodig is om jezelf te veroordelen als je niet bij kunt dragen aan alle Sustainable Development Goals (SDGs). Het is essentieel om zorgvuldig te selecteren welke doelen aansluiten bij de unieke bijdrage die jouw bedrijf kan leveren.
Bekijk ook: ESG is het nieuwe maatschappelijk verantwoord ondernemen
Is de zorgplicht ons een zorg?
Bedrijven doen talloze beloftes, waarvan sommige worden vastgelegd in gedragscodes om hun toewijding aan een betere wereld te tonen. Maar in hoeverre komen bedrijven deze beloftes daadwerkelijk na, en wat zijn de consequenties als ze hierin tekortschieten? Aukje Haan, Partner en Head ESG bij CMS, belichtte tijdens het ESG Diner dat dergelijke verklaringen meer zijn dan slechts woorden. Ze fungeren als krachtige signalen, creëren verwachtingen, leggen verplichtingen vast en bieden een zekere vorm van duidelijkheid.
Hoewel veel bedrijven hun gedragscodes vaak als een soort richtlijn beschouwen, wijst Haan erop dat dit niet zonder gevolgen blijft. Dit roept de vraag op of bedrijven en bestuurders ‘off the hook’ zijn als er geen wettelijke zorgplicht is. Ze bepleit dat de zorgplicht expliciet moet worden vastgelegd, niet vanwege het onbepaalde karakter, maar om rechtszekerheid te waarborgen en de dringende noodzaak te benadrukken om snel vooruitgang te boeken in de zorg voor menselijk, sociaal en natuurlijk kapitaal. Belangrijk is dat Haan benadrukt dat het niet de bedoeling is om bestuurders persoonlijk aansprakelijk te stellen. De ruimte om weg te komen met krachtige uitspraken in jaarverslagen moet snel kleiner worden, en bedrijven moeten daadwerkelijk bijdragen aan de algemene welvaart van de maatschappij.
Innovatie, discussie en duurzaamheid
De avond werd afgesloten met een boeiende paneldiscussie waar diverse stellingen werden besproken, variërend van bestaansrecht en weerstand tot greenwashing en meer. Om deze discussie te verrijken, nodigden we opnieuw alle sprekers uit, waarbij Björn van Raak, Business Consultant bij Altares Dun & Bradstreet, zich ook bij het tafelgesprek voegde.
Hoewel het rapporteren van ESG-inspanningen steeds essentiëler wordt, blijft het verkrijgen van betrouwbare data een voortdurende uitdaging. Van Raak benadrukte dat het lastig is om de benodigde data direct te verkrijgen via een dialoog, aangezien veel bedrijven terughoudend zijn om dergelijke gegevens te delen uit angst voor concurrentie. Niettemin zien wij een groeiende beschikbaarheid van data en maken wij gebruik van technologieën om deze te verrijken.
De vraag of men bedrijven die aantoonbaar slecht presteren op het gebied van ESG moet weigeren als klant of leverancier blijft een punt van discussie. Wat wordt beschouwd als ‘aantoonbaar slecht’? Moeten we de gedragscodes, eerder beschreven door Haan, als leidraad nemen? Van Raak benadrukt dat het cruciaal is om het betreffende bedrijf te vergelijken met hun peers. Als ze aanzienlijk afwijken van de benchmark in de industrie, kan dit dienen als basis voor besluitvorming.
Ook het bepalen van de ideale afdeling voor het nemen van deze beslissingen blijft een uitdaging. Is Finance de logische plek om deze ‘nieuwe rekensommen’ onder te brengen? Over het algemeen is men het erover eens dat deze inspanningen geïntegreerd moeten worden en niet beperkt moeten blijven tot de financiële afdeling. Samenwerking tussen verschillende afdelingen is van essentieel belang om een duidelijk beeld te krijgen van wat er nodig is op het gebied van duurzaamheid.
Terugkijkend op het ESG Diner 2023, was het een zeer inspirerende bijeenkomst met rijke discussies en waardevolle inzichten van experts. Was jij er dit jaar niet bij, maar heb je wel te maken met de aankomende CSRD? Lees hier meer over wat wij kunnen betekenen voor jouw bedrijf.
