Rotterdam, 28 oktober 2025 โ Het Nederlandse ondernemersvertrouwen daalt in het vierde kwartaal van 2025. Dat blijkt uit het Global Business Optimism Insights Q4-rapport van Altares Dun & Bradstreet, waarin het ondernemerssentiment in 32 landen wereldwijd is onderzocht. De inzichten laten zien dat bedrijven hun strategieรซn aanpassen na een jaar vol beleidsonzekerheid, kostenstijgingen en schommelingen in vraag en aanbod.
Geopolitieke en lokale onzekerheden
Barry de Goeij, Leader Data Science & Trade bij Altares Dun & Bradstreet:โHoewel het ondernemersvertrouwen in Nederland opnieuw is gedaald ten opzichte van het vorige kwartaal, zien we dat het vertrouwen in de financiรซle situatie en de supply chain juist toeneemt. Door meer duidelijkheid over handelsafspraken en importheffingen hebben organisaties hun strategieรซn kunnen aanpassen en zoeken ze actief naar lokale en Europese alternatieven. Dit zorgt voor meer stabiliteit, al blijven politieke onzekerheid en kwetsbaarheden in de wereldwijde keten een aandachtspunt, vooral voor kleinere ondernemingen. Deze combinatie van factoren maakt dat ondernemers voorlopig voorzichtig zullen blijven.โ
Eรฉn op de drie bedrijven ziet rooskleuriger beeld
Hoewel in Nederland het algemene ondernemersoptimisme afnam met 4%, nam wereldwijd voor รฉรฉn op de drie bedrijven het optimisme juist toe. In Europa zien we met name in Duitsland een flinke stijging (+15,3%) in het optimisme, mogelijk door de investeringen van de Duitse overheid in de economie. In het Verenigd Koninkrijk was een van de grootste dalingen te zien: bedrijven zijn 9,9% minder optimistisch dan het vorige kwartaal.
Duidelijkheid over importheffingen laat stabilisatie zien
Voor het onderzoek zijn bedrijven ook gevraagd naar de mate waarin ze hun toeleveringsketen stabiel en operationeel weten te houden. In Nederland nam het optimisme toe met 4,8%, wat suggereert dat bedrijven nieuwe manieren hebben gevonden om met verstoringen in de wereldwijde toeleveringsketen om te gaan. Toch is er op jaarbasis een daling van 19% zichtbaar, wat wijst op aanhoudende kwetsbaarheden in de keten.
Hoger financieel vertrouwen, investeringsbereidheid onder druk
Wereldwijd staat het vertrouwen in de brede financiรซle situatie onder druk. Door wisselkoersschommelingen en geopolitieke onzekerheden is een daling van 2,3% zichtbaar. Nederland vormt daarop een uitzondering met een lichte stijging van 1,5%, terwijl Duitsland de sterkste groei in financieel vertrouwen laat zien (+26,1%), vermoedelijk dankzij overheidsinvesteringen.
Ondanks deze uiteenlopende ontwikkelingen blijft het wereldwijde investeringsvertrouwen positief. Toch is een voorzichtige terugval zichtbaar: bedrijven worden kritischer en stellen investeringen sneller uit totdat er meer zekerheid is over het economische en politieke toekomstbeeld.
De maakindustrie vormt daarbij een opvallende uitzondering: in deze sector is het investeringsvertrouwen juist weer licht toegenomen, na een sterke terugval in het derde kwartaal. Bedrijven in de industrie richten zich daarbij steeds nadrukkelijker op drie factoren die het investeringsklimaat bepalen: de beschikbaarheid van gekwalificeerd talent in kritieke functies, ESG- en duurzaamheidsgerelateerde compliance, en de gereedheid van cybersecurity en digitale infrastructuur. Vooral de toenemende focus op digitale veiligheid toont aan dat organisaties willen blijven investeren in bescherming tegen cyberdreigingen, onder invloed van geopolitieke spanningen en de snelle opkomst van AI.
Uitstel CSRD geeft ademruimte voor ESG-inspanningen
Het rapport bevat ook een ESG-index, die de activiteit van bedrijven weerspiegelt op het gebied van ESG gedurende het derde kwartaal van 2025. Economische onzekerheden, regeldruk en veranderende prioriteiten spelen hierbij een rol. In Europa lieten alleen Duitsland (+16%), Hongarije (+2,3%) en Noorwegen (+1,3%) verbeteringen zien. Nederland scoort relatief hoog op ESG-gebied, maar ten opzichte van het tweede kwartaal was er een lichte daling van 1,1% zichtbaar.
Volgens De Goeij weerspiegelt dit sentiment vooral een pas op de plaats na een periode van intensieve voorbereidingen. โDoor het uitstel van de Europese CSRD-richtlijn hebben organisaties iets meer ademruimte gekregen om hun processen goed en doordacht in te richten. Bedrijven geven het niet op, maar nemen nu de tijd om het verstandig en structureel aan te pakken.โ
